НҰРА АУДАНЫНЫҢ ЖЕРГІЛІКТІ МАҢЫЗЫ БАР ТАРИХИ-МӘДЕНИ,ЕСКЕРТКІШТЕРІНІҢ МЕМЛЕКЕТТІК ТІЗІМІ
|
№ |
ЕСКЕРТКІШ АТАУЫ |
ЕСКЕРТКІШ ТҮРІ |
ЕСКЕРТКІШ ТҰРҒАН ЖЕР |
Координаты |
Қысқаша тарихы |
|
1 |
Қарақойын 3 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Қарақойын қыстағынан ОШ-қа 3 шм жерде. Қарақойын селолық округі |
49.857444, 68.868629. |
|
|
2 |
Жанбөбек 4 тұрағы,тас дәуірі |
археология |
Қарақойын қыстағынан ОШ-қа 5 шм жерде, Қарақойын селолық округі |
|
|
|
3 |
Қылыш қорғаны, ортағасыр |
археология |
Қылыш селосынан СБ-қа5 шм, Талды селолық округі |
|
Қылыш қорғаны ортағасыр,Қылыш ауылынан солтүстікке қарай 5 км жерде орналасқан. |
|
4 |
Айдағарлы үңгірі, тас дәуірі |
археология |
Талдысай селолсынан ОШ-қа 26 шм жерде, Талдысай селолық округі |
49.491670, 69.146357 |
Айдағарлы үңгірі Жақсы көң өзенінің сол жағында орналасқан ,Шөптікөл ауылынан 26 км Онтүстік баастына 0,5 км ескі қыстақ бар.Үңгір жартасты жерде орналасқан 2 кіреберісі бар, бірінші кіреберісі ені 6 биіктігі 2м,екінші кіреберісі ені 3м биіктігі 2м құрайды. |
|
5 |
Айдағарлы 2 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Талдысай селолсынан ОШ-қа 26 шм жерде, Талдысай селолық округі |
49.482107, 69.143524 |
Айдағарлы 2 тұрағы Жақсыкөн өзенінің сол жағалауында,Шөптікөл ауылынан 26 км оңтүстік-батысында орналасқан |
|
6 |
Айдағарлы 3 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Талдысай селолсынан ОШ-қа 26 шм жерде, Талдысай селолық округі |
49.501063, 69.141550 |
Айдағарлы 3 тұрағы орналасқан жері Жақсыкөн өзенінің сол жағалауында, оңтүстік-батысқа қарай 26 км жерде,Шөптікөл ауылынан 10 км жерде орналасқан. |
|
7 |
Айдағарлы 4 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Талдысай селолсынан ОШ-қа 26 шм жерде, Талдысай селолық округі |
49.503209, 69.139018 |
Айдағарлы тұрағы 4 Жақсыкөн өзенінің оң жағалауында, Шөптікөл ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 26км, мазардан оңтүстік-батысқа қарай 1 км жерде орналасқан. |
|
8 |
Айдағарлы 5 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Талдысай селолсынан ОБ-қа 5 шм жерде, Талдысай селосы, Талдысай селолық округі |
|
Айдағарлы тұрағы 5 Жақсы көн өзенінің сол жағалауында, Шөптікөл ауылының оңтүстік-батысқа қарай 27 км, айдағарлы үңгірінен солтүстік батысқа қарай 0,7 км жерде орналасқан. |
|
9 |
Ақ қошқар қорымы, қола дәуірі |
археология |
Керей селосынан О-ке 10 шмжерде, Қарақойын селолық округі |
49.861435, 68.873868 |
Керей ауылынан оңтүстікке қарай 10 км; Жанбөбек ауылынан оңтүстікке қарай 100 м; оңтүстік-батысқа қарай 1 км; 1 км; солтүстік-батысқа қарай 60 км; Қолжаман өңірінен солтүстік-шығысқа қарай 5 км; Қарақойын қыстағынан солтүстік-батысқа қарай 25 км; солтүстік-солтүстік-батысқа қарай 25 км; батысқа қарай 16 км; солтүстік-батысқа қарай 18 км; Керей ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 10 км; Аққолқа ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 17 км; Қарақойын қыстағынан оңтүстік-шығысқа қарай 3 км; қыстақтан шығысқа қарай 5 км. |
|
10 |
Жанбөбек 2 тұрағы,тас дәуірі |
археология |
Жанбөбек селосынан О-ке 100 м жерде, Қарақойын селолық округі |
49.877684, 68.860697 |
|
|
11 |
Жанбөбек 5 тұрағы,тас дәуірі |
археология |
Жанбөбек селосынан ОБ-қа 1ш м жерде, Қарақойын селолық округі |
49.876360, 68.864036 |
|
|
12 |
Жанбөбек 6 тұрағы,тас дәуірі |
археология |
Жанбөбек селосынан ОБ-қа 1ш м жерде, Қарақойын селолық округі |
|
|
|
13 |
Ақ қошқар 1 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Жанбөбек селосынан СБ-қа 60ш м жерде, Қолжаман өңірінен СШ-қа 5шм жерде, Қарақойын селолық округі |
49.855335, 68.861330 |
|
|
14 |
Ақ қошқар 2 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Қарақойын қыстағынан СБ-қа 25 шм жерде, Қарақойын селолық округі |
49.863109, 68.880148 |
|
|
15 |
Ақ қошқар 3 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Қарақойын қыстағынан СБ-қа 25 шм жерде, Қарақойын селолық округі |
49.865613, 68.854742 |
|
|
16 |
Ақ қошқар 8 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Қарақойын қыстағынан Б-қа16 шм жерде, төбе шыңында, Қарақойын селолық округі |
49.867840, 68.850772 |
|
|
17 |
Ақ қошқар 9 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Қарақойын қыстағынан СБ-қа 18 шм жерде, Қарақойын селолық округі |
49.864534, 68.856952 |
|
|
18 |
Ақ қошқар 10 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Керей селосынан ОБ-қа 10 шм жерде, Қарақойын қыстағынан СБ-қа 8шм, Қарақойын селолық округі |
49.885448, 68.859944 |
|
|
19 |
Ақ қошқар 2 қорғаны, орта ғасыр |
археология |
Керей селосынан ОБ-қа 10 шм жерде, төбе баурайында, Қарақойын қыстағынан СБ-қа 18 шм жерде, Қарақойын селолық округі |
49.875202, 68.839151 |
|
|
20 |
Бақалы бұлақ 1 тұрағы, тас дәуірі |
археология |
Аққолқа селосынан СШ-қа 17шм жерде, Қарақойын селолық округі |
49.873965, 68.857567 |
|
|
21 |
Қарақойын 2 тұрағы,тас дәуірі |
археология |
Қарақойын қыстағынан ОШ-қа 3 шм жерде, Қарақойын селолық округі |
|
|
|
22 |
Қарақойын 5 қорғандар тобы, ортағасыр |
археология |
Қарақойын қыстағынан Ш-қа 5 шм жерде, Қарақойын селолық округі |
49.874048, 68.851393 |
|
|
23 |
Энтузиаст 3 қонысы, қола дәуірі |
археология |
Ахмет ауылынан ОБ-қа 1 шм , Энтузиаст селолық округі |
50.643309, 71.454513 |
Ахмет ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км; солтүстік-батысқа қарай 1,5 км; 1,5 км; 1,5 км; оңтүстік-батысқа қарай 5 км. |
|
24 |
Түменбек қорымы, ЕТД |
археология |
Ахмет ауылынан ОБ-қа 1,5 шм , Энтузиаст селолық округі |
50.649071, 71.478342 |
|
|
25 |
Энтузиаст 2 қонысы, қола дәуірі |
археология |
Ахмет ауыл селосынан СБ-қа 1,5 шм , Энтузиаст селолық округі |
50.646917, 71.474785 |
|
|
26 |
Ахметауыл қонысы, қола дәуірі |
археология |
Ахмет ауылынан СБ-қа 1,5 шм , Энтузиаст селолық округі |
|
|
|
27 |
Энтузиаст 1 қонысы, қола дәуірі |
археология |
Ахмет ауылынан ОБ-қа 1,5 шм , Энтузиаст селолық округі |
50.643876, 71.477124 |
|
|
28 |
Майоровка қонысы, қола дәуірі |
археология |
Ахмет ауыл селосынан ОБ-қа 5 шм , Энтузиаст селолық округі |
|
|
|
29 |
Екпен 1 қонысы, қола дәуірі |
археология |
Көбетей селосынан С-ке 10шм жерде, Черниговский селолық округі |
|
|
|
30 |
Черниговка қонысы,қола дәуірі |
археология |
Черниговский селосынан ОБ-қа 16 шм жерде, Көбетей селолық округі |
50.446921, 71.437138 |
Екпен 1 қонысы, қола дәуірі; Черниговка қонысы, қола дәуірі; Шекемен қорымы, ерте темір ғасыры |
|
31 |
Шекемен қорымы,ЕТД |
археология |
Черниговский селосынан О-ке 10 шм жерде, Көбетей селолық округі |
50.453940, 71.442749 |
|
|
32 |
Құланөтпес қонысы, қола дәуірі |
археология |
Құланөтпес селосынан ОБ-қа 8 шм жерде, Донской селолық округі |
50.158007, 69.524752 |
|
|
33 |
Донской қорымы, қола дәуірі |
археология |
Құланөтпес селосынан ОБ-қа 4 шм жерде, Донской селолық округі |
50.159911, 69.530652 |
|
|
34 |
Ивановка қорымы, ЕТД |
археология |
Құланөтпес селосынан ОБ-қа 15 шм жерде, Донской селолық округі |
50.162083, 69.524473 |
|
|
35 |
Захаровка 2 қорымы, ЕТД |
археология |
Ақмешіт селосынан СШ-қа 1,5 шм жерде, Захаровсий селолық округі |
51.336745, 70.524154 |
Қорған (Захаровка) ерте темір дәуірі, Нұра өзенінің сол жағалауында, Ақмешіт ауылынан батысқа қарай 1,5 км жерде қазақ-жоңғар соғысы, 17-18 ғасырдың ортасына дейін созылған қазақ-жоңғар хандықтары арасындағы қақтығыс болды.
|
|
36 |
Захаровка 3 қорымы, ЕТД |
археология |
Ақмешіт селосынан СШ-қа 4 шм жерде, Захаровсий селолық округі |
51.332515, 70.511279 |
Қорған (Захаровка) ерте темір дәуірі, Нұра өзенінің сол жағалауында, Ақмешіт ауылынан батысқа қарай 4 км жерде қазақ-жоңғар соғысы, 17-18 ғасырдың ортасына дейін созылған қазақ-жоңғар хандықтары арасындағы қақтығыс болды. |
|
37 |
Құланөтпес қорымы,ЕТД |
археология |
Қүланөтпес селосынан ОБ-қа 15 шм жерде, Донской селолық округ |
50.158041, 69.524650 |
Құланөтпес-ҚарағандыоблысыНұраауданы Донауылдықокругіндеорналасқанқоладәуірініңархеологиялықескерткіші.Оған Андроновмәдениетінежататын елді мекен де,қорымдардакіреді. Бұлаймақтағықорғандарменелдімекендерқоладәуірініңәртүрлікезеңдерінен, соның ішінде НұражәнеТасмолакезеңдерінен басталады. Құланөтпес қорымынан археологтар Андронов мәдениетінің Нұра кезеңіне тән тас тақталармен қоршалған қорымдарды тапты. Молаларда саз балшықтан жасалған құмыралар, қола бұйымдардың сынықтары мен жануарлар сүйектері болған, бұл сол кездегі халықтың материалдық мәдениеті мен шаруашылық белсенділігінің дамығанын көрсетеді. |
|
38 |
В. Кошетков және Н. Грибов ерлік жасаған жеріндегі «Алаулы трактористер» ескерткіші, 1962 ж. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Щербаковский селосынан СШ-қа 10шм жерде, Тассуат селолық округі |
49.747639, 71.100244 |
1962 жылы 5 қыркүйекте астық алқабын өрттен қорғап, "Щербаковский" совхозының тракторшылары – В. Котешков, Н. Грибов қаза тапты. Содан кейін бүкіл ел коммунист ретінде өмір сүрген екі тракторшы – Николай Грибов пен Владимир Котешков туралы хабар тарады. Олар тарихқа "Отты тракторшылар"деген атпен кірді. Ескерткіш солтүстік шығыста қазіргі №1 бригада жерінде қойылған. |
|
39 |
Н. Грибовтың зираты,1962 ж. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Щербаковский селосының орталық зиратында, Тассуат селолық округі |
49.752933, 71.073102 |
Н. Грибов зираты ауылдың солтүстігінде орналасқан. Зиратта Н. Грибовтің фотасы қойылған биіктігі – 2,5 метір үшбұрыш пішіндес тақта қойылған. |
|
40 |
Н. Грибовтың ерлік жасаған тракторы, 1962 ж. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Щербаковский селосының шыға берісінде, Тассуат селолық округі |
49.749417, 71.081956 |
Трактор ескерткішін – Николай Грибов пен Владимир Котешковтың ерлігі үшін ауылдың шығыс жағында орнатылған, ол өзінің нақты көлемінде қойылған. |
|
41 |
Ақ бекет мазары,ХVІІІ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қылыш селосының аймағында, Талдысай селолық округі |
50.465275, 60.310671 |
|
|
42 |
Ахметжан мазары,ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қылыш селолсынан С-ке 2 шм жерде, Талдысай селолық округі |
50.456697, 60.309405 |
|
|
43 |
Қылыш мазары,ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қылыш селосынан СШ-қа 1,5 шм жерде, Талдысай селолық округі |
50.457957, 60.315601 |
|
|
44 |
Али-Түсіп мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қарақасқа селосы, Аршалы селолық округі |
49.304857, 69.851450 |
|
|
45 |
Биғабыл мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Жанбөбек селосында, Қарақойын селолық округі |
49.872402, 68.851391 |
|
|
46 |
Жанғабыл мазары,ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Жанбөбек селосында, Қарақойын селолық округі |
49.871400, 68.848596 |
|
|
47 |
Ақпан мазары,ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қылыш селосы аумағында, Талдысай селолық округі. |
50.470730, 60.291338 |
|
|
48 |
Әбділда мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қарақасқа селосында, Аршалы селолық округі |
49.307805, 69.872946 |
|
|
49 |
Жәнібек мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Керей селосында, Қарақойын селолық округі. |
49.886588, 68.880742 |
|
|
50 |
Шоң мазары, ХVІІІ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қарақасқа селосынан 18 шм жерде, Қарақойын селолық округі. |
49.327819, 69.871840 |
|
|
51 |
Щербаковский қорымы, қола дәуірі |
Археология |
Щербаковский селосынан БОБ-қа 300 шм жерде, Тассуат селолық округі. |
49.793736, 71.040592 |
Қорым қола дәуіріне жатады. Ол биік төбе үстінде орнатылған. Көлемі – 300 шаршы метр. 2023 жылы археологиялық жұмыстар жүргізілді
|
|
52 |
Щербаковский 4 қорымы, ЕТД |
Археология |
Щербаковский селосынан ОШ-қа 18 шм жерде, Тассуат селолық округі. |
49.808860, 71.115007 |
Қорым, ертедегі тас дәуіріне жатады, ол оңтүстік шығыста орналасқан, жалпы ауданы 18 шаршы метрді құрайды. |
|
53 |
Щербаковское қонысы, қола дәуірі |
Археология |
Щербаковский селосынан ОШ-қа 18 шм жерде, Тассуат селолық округі. |
49.719212, 71.043768 |
Қоныс қола дәуірі кезеңіне жатады, қорым Құланөтпес өзені саласының оң жақ жағалауында орналасқан. 2023 жылы археологиялық жұмыстар жүргізілді |
|
54 |
Баршынгүл мазары, ХХ ғ. басында |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Баршын селосынан О-ке 1 шм жерде, Баршын селолық округі. |
49.684450, 69.527594 |
Баяғыда бір қарапайым адамның Баршын деген қызы болыпты. Ай десе аузы, күн десе көзі бар дегендей керемет сұлу, әрі ақылды қыз болған екен. Содан бір уақыттарда бойжеткен қызға жан-жақтан құдалық басталады. Бірақ әкесі «Бала әлі жас. Кезі келгенде өзі қалағанына беремін»,—деп ыңғай бермейді. Менменсіп келген талай сарбаздардың тауы шағылып қайтады. Өкінішке орай, әлгілердің арасынан сөзге түсінбес дүлейлері де кездеседі. Тек қара күшке сеніп, қайтсе де қызды қолға түсірмек болады. Сөйтіп, аңдуға кіріседі. Бір күні түнде дүзге шыққан Баршынды бір еңгезердей ер адам атқа өңгеріп ала жөнеледі. Бір сайға алып барып қол-аяғын шешкенде Баршын байғұс: «Ағатай-ай, мендей қарындасыңыз бар шығар. Аяй көріңіз. Арымды таптамаңыз»,—деп жалына шырылдайды. Оған көнген дүлей бар ма? Баршынды жерге алып ұрады. Сонда Баршын әлгі дүлейдің қынындағы қанжарды суырып алып, бір сәт те ойланбастан өз жүрегіне бойлата сұғып алады. Қаршадай қыздан мұны күтпеген дүлей зәре-құты қашып тұра жөнеледі. Не болғанын таңертең бірақ білген әке-шеше, ағайын-туған арын арашалап опат болған ару Баршынды ақ жауып, арулап қойған екен. Содан бері ол жер Баршын бейіті деп аталады.
|
|
55 |
Жанабек мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Керек селосынынң аумағында, Қарақойын селолық округі. |
49.883354, 68.853135 |
|
|
56 |
Әбілқасым мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Жанбөбек селосынан СБ-17 шм жерде, қарақойын селолық округі. |
49.880257, 68.851163 |
|
|
57 |
Байжан мазары, ХVІІІ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Аққолқа селосынан СБ-қа 1 шм жерде, Қарақойын селолық округі. |
49.874684, 68.852096 |
|
|
58 |
Құдабай мазары,ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Жанбөбек селосындағы қазіргі заман зираттары аумағында, Қарақойын селолық округі. |
49.873453, 68.856361 |
|
|
59 |
Шонжар мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қали селосынан 4,5 шм жерде, қазақ зиратының қоршауында, Аршалы селолық округі. |
49.309960, 69.856134 |
|
|
60 |
Алтын мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қали селосынан 4,5 шм жерде, қазақ зиратының қоршауында, Аршалы селолық округі. |
49.309764, 69.856595 |
|
|
61 |
Байзақ мазары, ХVІІІ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қали селосынан 4,5 шм жерде, қазақ зиратының қоршауында, Аршалы селолық округі. |
49.309162, 69.854621 |
|
|
62 |
Рақым мазары, ХVІІІ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қали селосынан 4,5 шм жерде, қазақ зиратының қоршауында, Аршалы селолық округі. |
49.309821, 69.854992 |
|
|
63 |
Тоғыл мазары, ХVІІІ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Аршалы селосынан О-ке 35 шм жерде, Аршалы селолық округі. |
49.312815, 69.864256 |
|
|
64 |
Иса-Қаймақ мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Баршино селосынан С-ке 12 шм жерде, Баршын селолық округі. |
49.705294, 69.514194 |
|
|
65 |
Жақан мазары, ХVІІІ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Талдысай селосынан СШ-қа 2 шм жерде, Талдысай селолық округі. |
49.474631, 69.103230
|
|
|
66 |
Тасмола 1 мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Отарбай селосынан О-ке 7 шм жерде, Құланөтпес селолық округі. |
50.152422, 69.515506 |
|
|
67 |
Тасмола 2 мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Отарбай селосынан О-ке 7 шм жерде, Құланөтпес селолық округі. |
50.167873, 69.528981 |
|
|
68 |
Тасмола 3 мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Отарбай селосынан О-ке 7 шм жерде, Құланөтпес селолық округі. |
50.168450, 69.529410 |
|
|
69 |
Жаманкөң 1 мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Баршын селосынан ОШ-қа 15 шм жерде, Баршын селолық округі. |
49.683361, 69.483483 |
|
|
70 |
Жаманкөң 2 мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Баршын селосынан ОШ-қа 15 шм жерде, Баршын селолық округі. |
49.692537, 69.481638 |
|
|
71 |
Жаманкөң 3 мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Баршын селосынан ОШ-қа 15 шм жерде, Баршын селолық округі. |
49.696701, 69.472067 |
|
|
72 |
Жаманкөң 4 мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Баршын селосынан ОШ-қа 15 шм жерде, Баршын селолық округі. |
49.696313, 69.473140 |
|
|
73 |
Байбол 1 мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Баянбай селосынан О-ке 28 шм жерде, соналы селолық округі. |
49.958113, 70.282790 |
|
|
74 |
Байбол 2 мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Баянбай селосынан О-ке 28 шм жерде, соналы селолық округі. |
49.958058, 70.282275 |
|
|
75 |
Байбол 3 мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Баянбай селосынан О-ке 28 шм жерде, соналы селолық округі. |
49.958209, 70.281910 |
|
|
76 |
Байбол 4 мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Баянбай селосынан О-ке 28 шм жерде, соналы селолық округі. |
49.958430, 70.280709 |
|
|
77 |
Құсайын мазары, ХVІІІ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Үшқағыл селосынан ОШ-қа 25 шм жерде, Аршалы селолық округі. |
49.337045, 69.876776 |
|
|
78 |
Хантыбай мазары,ХІХ ғ |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Қали селосынан С-ке 2 шм жерде, Аршалы селолық округі. |
49.295030, 69.863880 |
|
|
79 |
Жанбөбек мазары, ХVІІІ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Керей селосынан Ш-қа 200 м жерде, Қарақойын селолық округі. |
49.896473, 68.862256 |
|
|
80 |
Қолбай мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Талдысай селосынан Б-қа 38 шм жерде, Талдысай селолық округі. |
49.458718, 69.061225 |
|
|
81 |
Омар мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Талдысай селосынан Б-қа 35 шм жерде, Талдысай селолық округі. |
49.478854, 69.065989 |
|
|
82 |
Жансейіт мазары, (Айдапкел), ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Талдысай селосынан Б-қа 40 шм жерде, Талдысай селолық округі. |
49.478185, 69.059101 |
|
|
83 |
Смағұл мазары, ХІХ ғ. |
Қалақұрылысы және архитерктура |
Талдысай селосындағы, Қызыл үй орнынан 400 м жерде Талдысай селолық округі. |
49.472496, 69.097618 |
|
|
84 |
Мөңке-әулие зираты, ескерткіші Тікенекті ауылы. |
Археология |
Тікенекті ауылынан оңтүстіктен батысқа қарай 2,5 шм жерде |
49,0650615, 69,3583621 |
Ертеректе, басқа да қазақ руларындай, Қуандық баласы Бөршілер де жазғы салым оңтүстіктегі Қаратаудың етегін жайласа, қыс түсе Арқаға қайта көшіп-қонып жүреді екен. Осындай бір көші-қон болған кезде қазіргі Сарыөзен жерімен өтіпті. Көштің ішінде Мөңке әулие (азан шақырып қойған аты-Көмке болады). Шаршағандарын басу үшін Бүгенекті деген жерге келгенде, бұлаққа жақын таман орналасып, қонып қалады екен. Мөңке әулие таң намазына тұрып, түзге шығып бара жатса, әлгі бұлақтың басында ойнап жүрген он шақты жас бала періштелерді көреді. Содан ел тұрған соң Мөңке әулие қысқа таман қайтқан кезде мен о дүниелік болады екенмін. Сендер мені осы шоқының етегіне қоярсыңдар деп өсиет айтады. Шынымен де, Мөңке әулие қайтар жолда дүние салып, өсиеті бойынша Бүгенектідегі бір шоқының етегіне бұлаққа таяу жерге қойған екен. |
|
85 |
Базар Батыр Есұлы қорымы Тікенекті ауылы |
Археология |
Тікенекті ауылынан оңтүстіктен батысқа қарай 2,5 шм жерде |
49,0650615, 69,3583621 |
Базар Есұлы (ХIХ)-Кенесары ханның қозғалысы қатысқан батыр, ақын. Ақмола өңірінде дүниеге келіп, бүгіңгі Жамбыл облысы Мойынқұм ауданында қайтыс болған. Әліке батырдың ағасы. Әкесі –Ес батыр, шешесі-Мамай батырдың қызы. Көтерілісшілердің жеке қолын бастап, ханның жауапты тапсырмаларын орындаған. Базар ақын айтты деген өлең жолдары халық жадында сақталған. Зираты Қарағанды облысы Теңіз ауданы Сарыөзен ауылының батысындағы Тікенекті қорымында. |
|
86 |
Әліке Батыр зираты, қорымы Тікенекті ауылы
|
Археология |
Тікенекті ауылынан оңтүстіктен батысқа қарай 2,5 шм жерде |
49,0650615, 69,3583621 |
Әліке батыр (XIXғ) – Кенесары ханның қозғалысына қатысқан батыр, Базар Батырдың туған бауыры. Әкесі –Ес батыр, шешесі-Мамай батырдың қарындасы. Ағыбай, Байтабын батырлар сияқты Базар Батырмен бірге көтерілісшілердің жекелеген қолын бастап, ханның жауапты тапсырмаларын орындап тұрған. Зираты Қарағанды облысы Теңіз ауданы Сарыөзен ауылының батысындағы Тікенекті қорымында. |
Құжаттын есеп номері : Қарағанды облысының әкімдігінің 2020 жылғы 17 қарашадағы № 73/01 қаулысы. Қарағанды облысының Әділет департаментінде 2020 жылғы 20 қарашада № 6094 болып тіркелді
Нұра ауданында орнатылғанмонументтік (мүсін) өнері
ескерткіштері тізімі
|
№ |
Ескерткіш атауы |
Орналасқан жері |
Құрылған жылы |
|
1. |
Кәрім Мыңбаевқа арналған бюст |
Нұра кенті, С.Сейфуллин көшесі |
2007 жыл |
|
2. |
Ұлы Отан соғысы ардагерлеріне арналған меморалды нысан ескерткіш |
Нұра кенті, Тәуелсіздік көшесі |
2008 жыл |
|
3. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш (Обелиск) |
Қайнар ауылы |
2005 жыл |
|
4. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Ахмет ауылы |
1985 жыл |
|
5. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш тақта |
Зеречное ауылы |
2009 ауыл |
|
6. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Кертінді ауылы |
1970 жыл |
|
7. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Байтуған ауылы |
2009 жыл |
|
8. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Жарапай ауылы |
1968 жыл |
|
9. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Изенді ауылы, Боқаева 17 |
1971 жыл |
|
10. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Ақмешіт ауылы |
1985 жыл |
|
11. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Егінді ауылы, мәдениет үйінің аланында орнатылған |
2009 жыл |
|
12. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Құланөтпес ауылы, саябақ аумағында орнатылған |
1987 жыл |
|
13. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Баршын ауылы |
1995 жыл |
|
14. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Қантай ауылы |
1998 жыл |
|
15. |
Сәкен Сейфуллин ескерткіші |
Нұра кенті, Кәрім Мыңбаев көшесі |
2012 жыл |
|
16. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Шахтер ауылы, мәдениет үйінің аланында орнатылған |
2014 жыл |
|
17. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
К. Мыңбаев ауылы, Бейбітшілік к. 21, мәдениет үйінің аланында орнатылған |
1980 жылы орын ауыстырды, 2015 жыл |
|
18. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Қарой ауылы, Женіс саябағы |
2015 жыл |
|
19. |
ҰОС батыры М.Сүлейменов мүсін |
Нұра кенті, Тәуелсіздік көшесі |
2015 жыл |
|
20. |
ҰОС батыры Семен Лебедев мүсін |
Нұра кенті Тәуелсіздік көшесі |
2015 жыл |
|
21. |
ҰОС батырыИван Колодия мүсін |
Нұра кенті Тәуелсіздік көшесі |
2015 жыл |
|
22. |
Ауған соғысы ардагерлеріне арналған ескерткіш |
Нұра кенті, интернационалист-жауынгерлер паркі |
2017 жыл |
|
23. |
Ұлы Отан соғысының ардагері, Даңқ орденінің толық кавалері, Қарағанды облысы мен Нұра ауданының құрметті азаматы, даңқты жерлесіміз Мүтәш Сүлейменовке орнатылған ескерткіш тақта |
Кертінді ауылы |
2018 жыл |
|
24. |
«Ұлы Отан соғысының Ардагерлері -1941-1945» мемориалды тақта |
Мұзбел ауылы, Тәуелсіздік көшесі |
2019 жыл |
|
25. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Көбетей ауылы, саябақ аумағында орнатылған |
2019 жыл |
|
26. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлеріне арналған ескерткіш |
Жаңа-Құрылыс ауылы |
2022 жыл |
|
27. |
Профессор Болат Әбдікәрімовқа арналған бюст |
Нұра кенті, Б.Әбдікәрімов атындағы көпсалалы колледж алаңы |
2023 жыл |
|
28. |
1941-1945 Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш |
Соналы ауылы |
2023 жыл |
